MİTHAT FENMEN

(1916 – 1982) 

Türkiye’de çoksesli müzik yaşamının gelişmesi yönünde önemli katkılar getirmiş olan besteci, piyanist, piyano öğretmeni, müzik yazarı, ve müzik yayıncısı Fenmen, müziksever bir ailenin çocuğu olarak 9 yaşında piyanoya başlamıştır.

Mühendis olan babası flüt, amcası piyano ve keman, annesi piyano çalardı. 1929 yılında İstanbul Belediye Konservatuarı’nda Cemal Reşit’in öğrencisi olan genç besteci, 1935 yılında liseyi bitirdikten sonra Paris’e giderek Ecole Normale de Musique’te öğrenim yapmış, Alfred Cartot ile piyano, Nadia  Bolulanger ile armoni ve kompozisyon çalışmıştır. Konservatuarı bitirdikten sonra, Almanya’ya giderek Münih Devlet Konservatuarı’nın kompozisyon bölümünde Joseph Haas’ın öğrencisi olmuştur. İkinci Dünya Savaşı’nın patlaması üzerine 1939 yılında yurda dönmüş ve Ankara Devlet Konservatuarı’na piyano öğretmeni olarak atanmıştır. 1954 yılında İngiliz bale sanatçısı Beatrice Appleyard ile evlenen besteci, iki kez konservatuar müdürlüğü yapmıştır.

Mithat Fenmen, bir virtüöz olarak Avrupa’da resital ve konserler vermiş, Türkiye’ye gelen ünlü müzikçilere de eşlik etmiştir. Piyano edebiyatının başlıca yapıtlarını Türkiye’de ilk seslendiren üretici kimliğiyle de tanınmıştır. Ülkemizde “ilk seslendirme” kapsamında oda müziği yapıtlarına da el atmış, kurduğu oda müziği topluluklarıyla bu alandaki başlıca yapıtların yorumlanmasını sağlamıştır. 43 yıl boyunca piyano öğretmenliği yapan Fenmen, üstün yetenekli çocukların keşfedilmesi yolunda öncülük etmiştir. Müziğe başlattığı öğrencileri arasında İDİL BİRET, PEKİNEL KARDEŞLER, GÜLSİN ONAY ve FAZIL SAY vardır.

1951-54 ve 1970-73 yılları arasında Ankara Devlet Konservatuarı müdürü olarak görev yapan bestecimiz, 1973-75 yılları arasında Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün üstlenmiştir.

Fenmen, besteciliğegençlik yıllarında başlamıştır. 16 yaşındayken bestelediği bir “vals”, ölümünden sonra bulunmuş, son öğrencisi FAZIL SAY tarafından seslendirilmiştir. Paris ve Münih’teki kompozisyon öğreniminin getirdiği geniş açılımla yapıtlarında yerel renklere yönelmemiş, yeni müzik tekniklerini yumuşak bir anlayışla kullanarak derinlikler araştırmıştır.

“Piyanistin Kitabı” ve “Solfej” adlı kitaplarının yanı sıra, 1949-54 yılları arasında “Müzik Görüşleri” adlı aylık bir dergi yayınlayan Fenmen’in en önemli yapıtı kabul edilen piyano ve orkestra için CONCERTİNO’su, Ahmet Say belgeliğindedir.

Yapıtlarının yayın ve seslendirme hakları ailesine aittir.

 BAŞLICA YAPITLARI

 ORKESTRA İÇİN 

·      “Bölüm”, Tevfik Fikret’in “Balıkçılar”ı üzerine, 1943.

·      “Konçertino”, 1943. (Praetorius yönetimindeki CSO ile solist Fenmen tarafından 1944 yılında “dünya prömiyeri” gerçekleştirildi; 1980’de yeniden SCO eşliğinde Fenmen ile, 1986’da ADK Orkestrası eşliğinde Fazıl Say tarafından yorumlandı).

·      “Tembel Ahmet”, bale müziği, 1951.

·      “Les Sylphides orkestralaması”, 1953.

 ODA MÜZİĞİ

 ·      “Trio”, soprano, klarnet ve flüt için, Paris 1938.

 ·      “Kuartet“, flüt obua, klarnet ve fagot için, 1938.

 PİYANO İÇİN,

        ·      “Vals“, 1932.

·      “İki Parça“, 1940.